اشاعه مصرف گرایی
یکی از آسیب های جدی در جامعه امروزی ایران، به عنوان یک جامعه در حال گذار ، اشاعه مصرف گرایی ، به ویژه در میان جوانان است. مطابق مد و مارک دار بودن ، دو عامل مهم در خرید لباس و بسیاری از لوازم شخصی و خانوادگی است که امروزه مورد توجه جوانان قرار می گیرد.
به همین شکل ، امروزه در هنجارهای مصرفی جوانان ، فرم و سبک مصرف ، بیش از محتوای آن اهمیت دارد. نیازهای مصرفی نیز بیش از آنکه از نیازهای زیستی سرچشمه گیرد، ناشی از تمایلات برانگیخته شده از سوی جریان های فرهنگی بیگانه با آداب و رسوم ملی و دینی است.
در اشاعه این پدیده ، نقش رسانه ها به ویژه تلویزیون اهمیتی انکارناپذیر دارد. صاحبان کالا هم به شکل مستقیم ، یعنی از راه آگاهی های بازرگانی و هم به شکل غیر مستقیم ، یعنی گنجاندن کالاها در صحنه های گوناگون فیلم ها و سریال ها و در ارتباط با شخصیت فیلم ها ، به تبلیغ کالا و ایجاد میل مصرف در بینندگان می پردازند، نکته دیگر آن است که در آگهی های بازرگانی، شاخص های مربوط به سبک زندگی در گروه های بالا، متوسط و پایین، توزیع یکسانی ندارند.همچنین ترویج مصرف گرایی در جامعه از سوی رسانه های همگانی ، افزون بر پی آمدهای اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی، می تواند پی آمدهای سیاسی هم داشته باشد؛ بدین معنا که احساس محرومیت ناشی از ناتوانی در برآوردن انتظارات مصرفی ، می تواند میزان حمایت و پشتیبانی افراد را از حاکمیت سیاسی کاهش دهد.
در زمینه فرهنگ مصرف و الگوهای آن، جامعه امروز ایرانی با وضعیت مطلوب دینی فاصله دارد. اسلام همواره به قناعت توصیه می کند و از پیروان خود می خواهد در امور مادی همواره به قشر های پایین تر از خود بنگرند. در شرایط کنونی و در هم نوایی کامل با فرهنگ مصرفی حاکم بر جهان ، برای بسیاری از خانواده ها و قشرهای اجتماعی ایران، نوع مصرف، تعیین کننده بعد فرهنگی و اجتماعی هویت شده است.
به ویژه زنان که در دهه های اخیر، هم حضور بیشتری در عرصه های شغلی و تحصیلی یافته اند و هم بر اثر تغییر سبک زندگی ، غالبا مسئولیت خرید و تهیه اقلام مصرفی خانواده ها را به عهده گرفته اند، به عنوان مخاطب اصلی تبلیغات مصرفی رسانه ، تاثیر ارزشی و نگرشی زیادی پذیرفته اند. شیوع فرهنگ مصرف متظاهرانه و نمایشی در جامعه ، سبب شده است دیگران هم با الگوبرداری از یان روش، بکوشند خود را به موقعیت های اجتماعی مطلوب برسانند و این روند در درازمدت، یک ضد ارزش را به ارزش اجتماعی تبدیل می کند.
